Użytkując frezarki CNC i frezy palcowe do metalu dla wielu osób „wiedzą tajemną” okazuje się dobór parametrów skrawania – ile razy słyszy się „ja na freza daje 2-3 tysiące obrotów i z pińćset posuwu i jakoś idzie”. A parametry obróbkowe dobrać da się stosunkowo łatwo, czy to na podstawie doświadczenia, szkoleń (np. z firmy Abplanalp) czy katalogu (np. VanHoorn ParaTooling), wykorzystując trywialną matematykę, którą każdy z nas wyniósł jeszcze ze szkoły podstawowej. Nie wierzycie? No to lecimy!
Vc=pi*d*n/1000. Kropka. Każdy obrabiarkowiec używający tokarki czy frezarki cnc ten wzór kiedyś widział/słyszał, ale z ręką na sercu – ile osób potrafi poprawnie z niego skorzystać? Jeżeli przekształcimy ten wzór na nieco wygodniejsze w użyciu n=1000Vc/pi*d, to będziemy w stanie szybko i prosto policzyć parametry znając tylko Vc i średnicę, którą mają nasze frezy palcowe do metalu. Analizując dowolny katalog znajdziemy zakres prędkości skrawania dla stali za pomocą węglika w okolicy 150m/min, jeżeli podstawimy to do wzoru i dodamy średnicę narzędzia, dajmy na to jak popularne frezy palcowe do metalu, fi12, uzyskamy n=1000*150/3.14*12 – proste? S4000 (w przybliżeniu), znamy poprawną prędkość obrotową! Jeżeli nie chcemy sięgać do kalkulatora, to te same obliczenia może też wykonać za nas aplikacja na telefonie komórkowym (np. kalkulator Abplanalp) lub sterownik CNC (taką opcje posiada m.in. sterownik wiodącego amerykańskiego producenta Haas).
Ale co z posuwem? Jak szybko nasze frezarki cnc mają poruszać nasze frezy palcowe do metalu? Tutaj sprawa jest również dosyć prosta – co do zasady można przyjąć, że posuw na ząb powinien wynosić około 1% średnicy narzędzia przy obróbce zgrubnej i połowę z tego przy obróbce wykończeniowej. Katalogi (wspomniany VanHoorn), aplikacje do doboru parametrów (wspomniana aplikacja android Abplanalp) lub sterowniki maszyn CNC (wspomniany Haas) zawierają oczywiście dokładniejsze wytyczne i warunki aplikacyjne, ale zakładając wcześniejszą sytuację (4000 obrotów dla freza fi12) i posuw 1% (0.12) wiemy, że fn=fz*z (posuw obrotowy wynosi posuw na ząb razy liczba zębów, typowe frezy palcowe do metalu mają 4 ostrza) i Vf=fn*n więc fn=0.12*4 (fn=0.48), Vf=0.48*4000 (F1900.).
Najważniejszą wiedzą, którą każdy z nas musi pojąć, jest fakt że nie musimy pamiętać wszystkiego – musimy umieć to znaleźć w dostępnych materiałach. A stojąc przy obrabiarce, z katalogiem w szafce i telefonem komórkowym w ręku używanie parametrów „z głowy”, „od czapy” czy „na oko” należy traktować jako lenistwo i każdy dobry operator CNC powinien poradzić sobie z wspomnianą matematyką i dobrać parametry obróbkowe zgodnie z potrzebami konkretnej aplikacji produkcyjnej.
